Heeft u een boot met een mast, waarbij u elke keer met de hand de mast optilt? Een gasveer verlicht dat voor u. Maar hoe berekent u een gasveer voor een mast en bepaalt u hoe u de gasveer moet monteren? Onze rekentool helpt met de berekening van de gasveer voor een mast. We geven aan de hand van een voorbeeld uitleg hoe u dit kunt aanpakken. Stel dat de mast er als volgt uitziet met de bijbehorende maten en gewogen gewicht:
De mast heeft een lengte van 4000mm, een diameter van 80mm en aan het uiteinde weegt de mast 16 kg (in horizontale stand). In dit voorbeeld heeft de mast onderaan een aanslag, dus de mast klapt niet verder open dan 90 graden. Bovendien vergrendelt de mast als die boven is. Dus de gasveer voor een mast heeft voornamelijk nut om het optillen van de mast te verlichten, zodanig dat de mast niet vanzelf naar boven klapt als de mast beneden ligt.
Invoer van de gegevens
De rekentool lijkt misschien in eerste instantie alleen geschikt voor normale kleppen, maar een toepassing als een mast is ook goed te berekenen in deze rekentool. De afmetingen van deze mast kan, net als bij een normale klep, ingevoerd worden in de rekentool. De in te voeren lengte is dan 4000mm en de breedte is 80mm (namelijk de diameter van de mast). Hoek dicht is 0 graden en hoek open is 90 graden. Het scharnier zit niet aan het uiteinde van de mast, maar op 300mm (namelijk 4000mm – 3700mm) vanaf het uiteinde. Bovendien zit het scharnier in het midden van de mast (dus precies bij 40mm van de 80mm diameter). Bij “Positie scharnier” kan via een extra stap de positie van het scharnier aangepast worden. Bij stap 1 in de rekentool voeren we dus deze gegevens in.
Gewicht van de mast
Het gewicht is nog niet aangepast in de rekentool. Het totale gewicht van de mast weten we namelijk nog niet. Dit kan eventueel uitgerekend worden aan de hand van het soortelijk gewicht van het materiaal van de mast of gewogen worden door de mast te demonteren en daarna los te wegen. Ook kan het totale gewicht berekend worden aan de hand van het gegeven dat de mast aan het uiteinde 16kg weegt.
Dit is echter allemaal vrij omslachtig. We kunnen het ook aan de hand van de rekentool benaderen door naar het gegeven, dat de mast aan het uiteinde 16kg weegt, toe te werken. We zien nu in de simulatie in de rekentool (nog voordat er op Berekenen geklikt is) een blauwe pijl met 11,5kg naar boven staan. Dit is in ons voorbeeld 16kg. Het ingevulde totale gewicht bij stap 1 stond nog op 25kg aangezien we dat nog niet aangepast hadden. De mast weegt in de werkelijke situatie dus meer. Als we het totale gewicht aanpassen naar 32kg, staat er bij de blauwe pijl 14,7kg. Het totale gewicht bij stap 1 moet dus nog groter worden. Zo werken we uiteindelijk toe naar 35kg als totale gewicht, want dan staat er bij de blauwe pijl ongeveer 16kg.
RVS 304 of 316
Verder moeten we niet vergeten om aan te vinken dat we een RVS gasveer voor een mast met RVS aanbouwdelen willen. Als optie kan 304 of 316 aangevinkt worden. 304 is een RVS soort dat geschikt is voor zoet water, terwijl 316 ook geschikt is voor zout water. Als er ook op zee gevaren wordt, is het dus aan te raden om 316 aan te vinken. Nu klopt alles wat er bij stap 1 ingevuld is en de simulatie ziet er uit als de werkelijke situatie.
De berekening
Er kan nu bij stap 2 op Berekenen geklikt worden om de gasveer voor een mast te berekenen. De rekentool maakt een berekening, waarbij een voorstel gedaan wordt welke gasveer geschikt is met de bijbehorende inbouwmaten.
De voorgestelde inbouwmaten zijn niet altijd mogelijk. In ons voorbeeld komt er een D-maat van 197mm uit. Dat gaat in de werkelijke situatie niet passen. We zien in de schets dat de afstand van het dek tot aan het scharnierpunt van de mast 120mm is. De D-maat moet dus kleiner. Bovendien moeten we “Aanbouwdeel stang” wijzigen naar schroefoog en beugel, aangezien we de gasveer met een beugel aan het dek willen monteren. De hoogte van een beugel tot aan het midden van het oog is 20mm (de tekeningen met maten van de aanbouwdelen kunnen in de Configurator of bij Producten in de shop geraadpleegd worden). Dus de D-maat moet 120mm – 20mm = 100mm zijn.
Hoe kunnen we de D-maat in de rekentool verkleinen? Door bijvoorbeeld de A-maat te vergroten. Als we de A-maat vergroten van 882mm naar 963mm, wordt de D-maat 100mm. Dat past dan dus wel. De A-maat kan echter niet ongestraft vergroot worden. De consequentie is dat het met de hand wel iets zwaarder wordt om de mast op te tillen. In de simulatie ziet u welke invloed dit heeft en of de situatie nog steeds werkbaar is.
Type en kracht gasveer
Eventueel kan bij “Kracht gasveer” nog op de plus of de min geklikt worden om de handkrachten die benodigd zijn wat aan te passen. Een kortere gasveer is ook mogelijk. Nu is de 14-28-500 gekozen in de rekentool. Deze heeft een slag van 500mm. Als u bijvoorbeeld de 14-28-400 (dus met een slag van 400mm) kiest, verkleinen de inbouwmaten vanaf het scharnier van de mast ook. De berekende kracht past zich dan ook gelijktijdig aan, aangezien een kortere gasveer meer kracht nodig heeft. Een nadeel hiervan is dat de maximale kracht die op het scharnier van de mast kan ontstaan zal vergroten.
Hier ziet u de berekening met eindresultaat. Let op: de gasveer met de stang naar beneden monteren.
Eventueel kunnen ook twee gasveren in plaats van één gasveer voor een mast gebruikt worden. Aan elke kant van de mast één. U ziet hier de berekening ervan als voorbeeld.
